Osjećate li se iscrpljeno nakon što ste proveli dan čitajući o planu Donalda Trampa za carine koje "paraju oči" i njegovom zlokobnom uticaju na globalnu ekonomiju? Ne brinite, POLITICO je pripremio izbor najluđih stavki sa američkih carinskih lista, u slučaju da vam je do smijeha… ili suza.
Evropa nije samo Evropa, nakon svega. Zbog dosadnog starog kolonijalizma, evropske teritorije nalaze se širom svijeta, a mnoge od njih će doživjeti drastično različito tretiranje u odnosu na Trampove carine.
Francuska, ali ne i cijela Francuska
Administracija SAD izdvaja nekoliko francuskih prekomorskih teritorija za više carine, što je predsjednik Emanuel Makron nazvao „egzorbitantnim“. Kao rezultat toga, izvoz iz nekih od tih teritorija je penalizovan ili povoljnije tretiran u odnosu na ostatak francuskog i evropskog izvoza.
Tu su Gvadelupa i Martinik na Karibima, Francuska Gvajana u Južnoj Americi i ostrva Majote u Indijskom okeanu. Ove francuske prekomorske teritorije su dio EU, ali Trampova administracija je uvela samo 10 odsto carine na njihov izvoz — polovinu onoga što Francuska plaća.
Moglo bi se reći da ovo različito tretiranje ima smisla, jer ove teritorije imaju specijalan ekonomski i pravni status i ponekad su podložne različitim pravilima. Ali šta je sa Réunionom? Ovo vulkansko ostrvo usred Tihog okeana ima isti pravni status, ali plaća 37 odsto carine, mnogo više nego francuski i EU izvoz koji ima 20 odsto.
Sent Pjer i Lesoto? Veća prijetnja od Kine! Govoreći o francuskim ostrvima, da li ste ikada čuli za Sent Pjer i Mikelon? Trebalo bi, jer američka administracija vidi mali francuski arhipelag očigledno kao veliku prijetnju.
Izvoz sa ovih minijaturnih francuskih ostrva, blizu Kanade, suočava se sa najvišim carinama SAD, od 50 odsto. Isto važi i za Lesoto, afričku zemlju koja je potpuno okružena Južnom Afrikom. Njihov izvoz se tretira gore nego kineska roba, koja će imati carine od 34 odsto.
Za Sent Pjer i Mikelon bar postoji objašnjenje: Jedina trgovina između ovog francuskog arhipelaga i SAD prošle godine bila je izvoz u vrijednosti od 3,4 miliona dolara, dok ništa nije išlo u suprotnom pravcu, prema podacima američkog Cenzus biroa.
Kaznio pingvine…
Trampova administracija je postavila carinu nenastanjenim (osim od strane pingvina) Heard i McDonald ostrva, što je izazvalo lavinu mimova. Foke Svalbarda mogu se, očigledno, vratiti važnom poslu izbjegavanja polarnog medvjeda, umjesto da se bave međunarodnim trgovinskim barijerama.
Samo 15 od 778 ostrva koja čine Folklandska Ostrva, britansku prekomorsku teritoriju, naseljeno je ljudima. Uopšte, pingvini broje oko 300 puta više nego ljudi. To, međutim, nije spriječilo Trampovu administraciju da uvede carinu od 41 odsto za Folklanđane. U međuvremenu, Ujedinjeno Kraljevstvo je uspjelo dovoljno dobro da „umili“ Trampa, pa je na njihove proizvode postavljena samo carina od 10 odsto.
…ali blag prema fokama
Trampove carine su se također spustile na norveško ostrvo sa tačno nula ljudi. Jan Majen, koje se nalazi sjeveroistočno od Islanda, pogođeno je carinom od 10 odsto, uprkos gotovo nepostojećoj ekonomiji. Jedini ljudi koji borave tamo su meteorolozi i norveški vojnici — a brojčano ih nadmašuju foke.
Takođe na američkoj „crnoj listi“ nalazi se Svalbard, još jedna norveška teritorija. Svalbard je nekada imao rudarsku industriju, ali sada ljudska populacija od 3.000 ljudi uglavnom radi u turizmu. Posljednja aktivna rudna jama zatvara se ove godine.
SAD su zapravo imali trgovinski suficit sa ova dva ostrva u 2024. godini, i to od samo 400.000 dolara, a ni Svalbard ni Jan Majen nijesu izvozili ništa u SAD. Dakle, foke sa Svalbarda se mogu, pretpostavljamo, vratiti važnom poslu izbjegavanja polarnog medvjeda, a ne navigaciji kroz međunarodne trgovinske barijere. Norveška se, s druge strane, suočava sa carinom od 16 odsto.
Zašto Kurasao?
Nekadašnja holandska kolonija u Karibima, Kurasao je i dalje dio Kraljevine Nizozemske i klasifikovana je od strane EU kao Prekomorska zemlja i teritorija, iako nije dio unutrašnjeg tržišta EU. S takvim statusom, ostrvo ima pristup tržištu EU bez carina i kvota.
Amerika je imala trgovinski suficit sa Kurasaom od gotovo 800 miliona dolara u 2024. godini, izvozeći uglavnom naftu, automobilske proizvode i elektroniku. To bi mogao biti razlog zašto je ova ostrvska zemlja sa manje od 150.000 ljudi bila pogođena samo sa 10 odsto carine, dok je za Nizozemsku i ostatak EU postavljena carina od 20 odsto.
Ne zaboravite matematiku
Čini se da SAD postavljaju svoje carine koristeći vrlo jednostavnu formulu, prema autoru „Mudrosti masa“, Džejmsu Surojevickiju. Umjesto carina i necarinskih barijera, kako tvrdi Bijela kuća, nekadašnji finansijski kolumnista za The New Yorker je rekao da su „za svaku zemlju uzeli naš trgovinski deficit sa tom zemljom i podijelili ga sa izvozom te zemlje prema nama“.
Međutim, za određene slučajeve, poput Kurasaa i Jan Majena, koji imaju trgovinski deficit sa SAD ili nemaju stalnu populaciju, postavlja se pitanje da li neke od Trampovih „recipročnih“ carina uopšte imaju smisla.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR