Godina od oružanog sukoba u Banjskoj: KFOR pojačao patrole na sjeveru Kosova

Danas se navršava godinu dana od oružanog sukoba grupe lokalnih Srba i Kosovske policije u selu Banjska, u opštini Zvečan, u kom su poginule četiri osobe.

Prema zvaničnim izvještajima, ubijeni su Bojan Mijailović, Stefan Nedeljković i Igor Milenković, kao i pripadnik kosovske policije Afrim Bunjaku koji je na Kosovu posthumno odlikovan ordenom heroja.

Odgovornost za organizaciju i logistiku sukoba oko 30 Srba sa kosovskom policijom preuzeo je, potpredsjednik stranke Srpska lista u to vrijeme, Milan Radoičić, koji je kasnije podnio ostavku na tu funkciju.

Sukob se dogodio u noći između 23. i 24. septembra 2023, kada je kosovskoj policiji prijavljeno da su dva kamiona blokirala most na ulazu u selo Banjska, na sjeveru Kosova.

Tokom sukoba, navodno od eksploziva koji je bio postavljen na kamione, poginuo je policajac Bunjaku, nakon čega se, kako su tada javiii mediji, grupa Srba povukla u manastir Banjska.

U nastavku sukoba ubijena su trojica Srba koja su bila u toj grupi, a prema navodima srpskih vlasti, neki od njih su ubijeni snajperima sa velike udaljenosti, a neki iz neposredne blizine.

Grupa Srba u opremi sličnoj vojnoj je uspjela da se povuče iz manastira Banjska, a kako se pretpostavlja, svi su pobjegli u centralnu Srbiju.

Kosovska policija je uspjela da uhapsi trojicu Srba, koje je optužila za terorizam, a potom zaplijenila i veliku količinu naoružanja i eksploziva.

Kosovske vlasti su taj čin ocijenile kao terorizam i napad na teritorijalni integritet Kosova, optuživši za sve „srpske kriminalne grupe“, kao i zvanični Beograd za finansiranje i podsticanje.

Specijalno tužilaštvo Kosova podiglo je 11. septembra ove godine optužnicu protiv Radoičića i još 44 osobe, navodeći da su, između ostalog, željeli da ocijepe sjever Kosova i pripoje ga Srbiji.

Sa druge strane, u Srbiji je devet dana nakon sukoba u Banjskoj uhapšen samo Milan Radoičić.

Viši sud u Beogradu tereti ga za nedozvoljeno držanje oružja, učestvovanje u grupi i teško djelo protiv opšte sigurnosti, ali je ubrzo pušten da se brani sa slobode, uz zabranu napuštanja Srbije.

Osim Radoičića, u Srbiji nije procesuirana nijedna druga osoba zbog tog sukoba.

Radoičić je neposredno prije toga preuzeo na sebe odgovornost za organizaciju tog sukoba, navodeći da s tim nije bio upoznat zvanični Beograd, kao i da je sve organizovano zbog lošeg položaja Srba, za šta je optužio režima kosovskog premijera Aljbina Kurtija.

Prištinske vlasti od samog sukoba traže izručenje Radoičića, kako bi mu se sudilo pred kosovskim pravosuđem, što Srbija odbija jer ne prihvata jednostrano proglašenu nezavisnost Kosova, pa samim tim i ne prepoznaje njegove institucije.

Lokacija na kojoj se Radoičić nalazi, od kada je pušten da se brani sa slobode, nije poznata, ali su se na društvenim mrežama pojavili snimci da je početkom godine na Kopaoniku uz vatromet i transparent „Srećan rođendan komandante“ proslavio rođendan.

Dan žalosti povodom sukoba u Banjskoj prvo je 25. septembra 2023. proglasilo Kosovo, zbog ubistva policajca, a dva dana kasnije i Srbija i b.h. entitet Republika Srpska, zbog „tragičnih događaja na Kosovu i Metohiji“.

Eparhija raško-prizrenska Srpske pravoslavne crkve saopštila je ranije da će manastir Svetog arhiđakona i prvomučenika Stefana u Banjskoj preventivno iz bezbjednosnih razloga i zbog očuvanja mira ove godine biti zatvoren od 23. do 26. septembra.

Regionalna komanda Istok misije KFOR-a, koju predvodi NATO, saopštila je juče da je pojačala patrole na sjeveru Kosova, zajedno sa kosovskom policijom, uoči godišnjice sukoba u Banjskoj.

„KFOR nastavlja da sprovodi svoj mandat, koji se zasniva na Rezoluciji Savjeta bezbjednosti UN 1244 iz 1999., s ciljem da doprinese bezbjednom i sigurnom okruženju za sve ljude i zajednice koje žive na Kosovu, kao i slobodi kretanja u svakom trenutku i bez pristrasnosti“, piše u saopštenju.