Rusifikovana Srbija neće ostaviti Crnu Goru na miru, smatra istoričar Milivoj Bešlin. Kako je kazao gostujući u "Živoj istini" treba uzeti sa rezervom izjave o dobrosusjedskim odnosima, ali i one o prihvatanju kao suverenog prava da naša država uđe u NATO:
„Ne bi se trebalo zavarati, predsjednik Vučić danas ima prilično fer odnos prema Crnoj Gori, ako ga uporedimo sa Tadićem, Miloševićem ili Koštunicom. Ali, podizanjem stepena nacionalizma u Srbiji i rusifikacijom srpskog društva dugoročno se Crna Gora neće ostaviti na miru. Tu bih ja izgubio svaku iluziju. Dakle, Srbija oslonjena na Rusiju, sukobljena sa Evropom i regionom je Srbija koja će opet posegnuti za BiH i za Crnom Gorom “.
Teritorija koju srprski nacionalisti smatraju svojom je teritorija Crne Gore i tu žele da budu dominantni, ističe Bešlin.
Ono što ga brine jeste to što teritorijalna pretenzija iz Srbije nalazi mnogo saveznika i u Crnoj Gori, a što je, smatra mnogo veći problem nešto što je regionalni nacionalizam ili imperijalni iz Kremlja.
Govoreći o srprskom nacionalizamu, Bešlin kaže da se on potpuno rusifikovao - što je neko više protiv interesa Srbije, a radi više za interes Rusije to je veći Srbin, patriota.
„Danas je sprski nacionalizam podanički prema Rusiji, a Rusija mu daje iluziju da granice na Balkanu nijesu konačne, da njihov poraz nije konačan i da je istorijski revanš moguć, i tom smislu se nacionalisti danas u Srbiji, istina više mentalno nego oružano, ili materijalno pripremaju za neku vrstu drugog poluvremena, za reviziju postojećih snaga na Balkanu“, kaže Bešlin i objašnjava zašto Rusija u potpunosti podržava istorijski revizionizam u Srbiji.
„Rusija podržava rehabilitaciju Draže Mihailovića, četničkog pokreta, ruski istoričari slave sve to, neki od njih koji su politički promovisani govore da je Staljin pogriješio jer je igrao na Tita, a ne na Dražu Mihailovića. Zamislite na taj način interpretirati istoriju, to je tragikomično. Tako da kada vidite današnju interperatciju ruskih istoričara jasno je da njima nije stalo do istorije i činjenica, već da izađu u susret najvjernijim saveznicima na Balkanu- srpskim nacionalistima“.
Kako kaže Bešlin, srpski nacionalizam ima tendeciju da rehabilituje svoje ideološke pretke, samim tim da opere stigmu sa ideologije koju su zastupali Draža Mihalovića i Ljotić.
No, da li im je to uspjelo pred javnošću Srbije?
„Odgovor je - velikim dijelom jeste! Pred istoriografijom varaju se- nije! Istorijski događaji se ne mogu promijeniti 70 godina nakon njihovog odigravanja. Ovi sada revizionisti nacionalistički, koji pišu novu istoriju zasnovanu na lažima, mijenjaju istoriju Drugog svjetskog rata. Oni, zapravo pišu istoriju sadašnjosti Srbije. Kada jednog dana neki budući istoričari budu pisali istoriju današnje Srbije sa užasno mnogo osude, posmatrajući kakva je bila atmosfera u sprskom društvu, kada je bilo moguće nesumnjive kolaborante i kvislinge proglašavati za heroje, junake ili mučenike“.
Jedno od pitanja za Bešlina: ako se dobro primila revizija karaktera četničkog pokreta, ako je rehabilitovan Draža Mihailović, ako se niko ne bavi ozbiljno raspadom Jugoslavije i ulogom Srbije, postoji li opasnost da se istoriji ponovi?
„Naravno da je to realna opasnost. Srbija je u ratovima poražena, jedan od razloga zašto Srbija bježi od svoje nedavne prošlosti je taj što domira kultura poricanja, zaborava. U današnjoj Srbiji se o ratu u Hrvatskoj govori kao o Oluji, dakle za Srbiju je rat u Hrvatskoj počeo Olujom. Prije Oluje bio je Dubrovnik, Vukovar.... nešto se desilo prije Oluje. Sprski nacionalizam je poražen u tim ratovima i zbog poraza je ozbiljno frustriran“.
A to što na sceni nije revizija samo karaktera četničnog pokreta, već i najtvrdokornijih komunista iz postratnog perioda, prije svega potpredsjenika SFRJ-a Aleksandra Rankovića, Bešlin ovako vidi.
„Rehabilitacija Rankovića je zapravo na tragu ključnih vrijednosti dominatne ideologije u Srbiji. Ranković je bio provjereni komunista i bio je odan Titu. Ali je sa centralizmom, osloncem na Sovjetski Savez, rezervama koje je imao prema Zapadu, emanirao vrijednosti srpskog nacionalizma“, smatra Bešlin i navodi koji su to bili ključni razlozi za smjenu Rankovića:
„U brojnim analizama, čak i istoričara postoji to stalno raspredanje da li je Ranković prislušivao Tita. Da su samo malo zagrebali po arhivima, znali bi da je su suštinski razlozi za Rankovićevi smjenu nijesu uopšte ticali prisluškivanja. Imate u osnovi jedan vrlo autoritarni sistem, koji nije mogao da igra otvoreno, a Ranković je u tom trenutku potpredsjednik države, on je organizacioni sekretar partije, vodi kadrovsku politiku, on kontroliše udbu. Naravno da je bilo potrebno neko bombastično obrazloženje za tadašnji partijski puč. Jugoslovenski komunisti vrlo brzo otvaraju suštinske razloge za Rankovićevu smjenu - protivljenje privrednoj reformi, suviše velika bliskost sa Sovjetskim Savezom, protivljenje decentralizaciji. Jugoslovenski komunisti su imali ono - svako čisti svoje dvorišite, i ono su to uradili na saveznom nivou. Ranković je bio kadar Srbije, ostavili su Srbiji da najboljniji uzrok za Rankovićevu smjenu otvori sama Srbija na svom najvišem partijskom organu- Centralnom komitetu, gdje se prvi put progovora o nečemu što se može nazvati terorom na Kosovu, koje je uzrokovano nacionalističkim motivima. To je bilo jedan od ključnih uzroka Rankovićeve smjene, a to je danas jedan od glavnih razloga za heroizaciju Aleksandra Rankovića“, smatra Bešlin koji se osvrnuo i na današnju rehabilitaciju Slobodana Miloševića u Srbiji.
„Ona je u funkciji odbrane politike koju je vodio. Ideja je da se politika velikodržavlja, nasilja, neprijateljstva prema regionu, bijega Srbije od svog prirodnog okruženja ponovo afirmiše. Sve dok Srbija bude smatrala Miloševića junakom, to znači da se nije pomakla od politike koju je on vodio“, ističe Bešlin.
A da li je moguće formirati evropski identitet u državi koja uporedo rehabilituje Dražu Mihailovića, Aleksandra Rankovića i Slobodana Miloševića, te slavi Nikolaja Velimirovića, samo su neka od pitanja za Bešlina, čije odgovore možete čuti večeras u „Živoj istini“u 19:25 na Anteni M, te na televizijama Prva i Atlas.
Danilo Stojanovic
Izvanredna emisija. Cestitam g Sukovicu i njgovom gostu. G. Beslin je pokazao da je ne samo dobar istoricar, vec covjek od integriteta. Njegova objektivnost cini na cast novoj srpskoj istoriografiji. Nadam se da ce ga slijediti sve vise mladih ljudi u Srbiji. Alternativa moze biti kobna za sve nas.